Εφημερίες εκπαιδευτικών

 Οι εφημερίες υπάγονται στα υποχρεωτικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών, οι οποίοι έχουν την ευθύνη της επιτήρησης και της προστασίας των μαθητών (σχετ.: παρ. 18 άρ. 36 της ανωτέρω (1) σχετικής Υ.Α.). Ο Σύλλογος Διδασκόντων οργανώνει τον καταμερισμό εργασιών στα μέλη του (σχετ.: άρ. 39 περ. Α’ παρ. 5 της ανωτέρω σχετικής (1) Υ.Α.). Ειδικά στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ο Υποδιευθυντής του σχολείου καταρτίζει το πρόγραμμα για τους επόπτες της ημέρας σε συνεργασία με τους διδάσκοντες και ανάλογα με τις χωροταξικές ιδιαιτερότητες των σχολικών μονάδων και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους και έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του (αχετ.: άρ. 33 παρ. 2 (ε) της ανωτέρω (1) σχετικής υπουργικής απόφασης). Ο Διευθυντής των σχολικών μονάδων είναι σε κάθε περίπτωση υπεύθυνος και υπόλογος για την απαρέγκλιτη τήρηση των ανωτέρω (σχετ.: άρ. 29 της ανωτέρω (1) σχετικής Υ.Α.).

Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ισχύουν οι ειδικές διατάξεις των άρθρων 12 και 18 του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109/Α/1-8-2017) όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4559/18 (ΦΕΚ 142/Α/3-8-2018) άρθρο 23, καθώς και τα αναφερόμενα στην εγκύκλιο λειτουργίας των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2019-2020 με αριθμ. πρωτ. 136712/Δ1/05-09-2019 (ΑΔΑ Ω3ΥΝ4653ΠΣ-ΤΛΨ) και στην εγκύκλιο λειτουργίας των Νηπιαγωγείων για το σχολικό έτος 2019-2020 με αριθμ. πρωτ. 136727/Δ1/05-09-2019 (ΑΔΑ ΩΘΚΞ4653ΠΣ-ΞΗ2), και συγκεκριμένα:

«1. Η εφημερία αφορά την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της προσέλευσης και της αποχώρησής τους από το σχολείο, την ώρα των διαλειμμάτων, τη μέριμνα για την προστασία και τη σωματική ακεραιότητά τους, τον έλεγχο καθαριότητας των σχολικών χώρων και οτιδήποτε έχει σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια των μαθητών.

2. Η οργάνωση της εφημερίας σε κάθε σχολείο συμπεριλαμβάνεται σε πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων στο οποίο ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τους σχολικούς χώρους που επιτηρούνται, τον αριθμό των εφημερευόντων εκπαιδευτικών, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητές τους, την εφημερία κατά τη διάρκεια του ολοήμερου προγράμματος ή όταν επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Για τη ρύθμιση των ζητημάτων αυτών και ειδικότερα για τον ορισμό του αριθμού των εφημερευόντων εκπαιδευτικών λαμβάνονται υπόψη η οργανικότητα του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών, η έκταση και η ιδιομορφία του σχολικού χώρου και εν γένει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σχολείου.

3. Στα πολυθέσια σχολεία (από 4/θέσια και πάνω) οι εφημερεύοντες και το πρόγραμμα των εφημεριών ορίζονται στην αρχή του σχολικού έτους με πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων. Η κατάρτιση του προγράμματος των εφημεριών, το οποίο συμπεριλαμβάνει και την εφημερία στο Ολοήμερο Πρόγραμμα, γίνεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ύστερα από πρόταση του Διευθυντή του σχολείου ή του Υποδιευθυντή, ο οποίος και έχει την εποπτεία της εφημερίας σε όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους. Το πρόγραμμα των εφημεριών αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του εκπαιδευτικού προσωπικού και υποβάλλεται στον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων.

4. Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού.

5. Έκτακτη αντικατάσταση ή αναπλήρωση εφημερεύοντος εκπαιδευτικού και αλλαγή της ημέρας εφημερίας γίνεται μόνο από τον Διευθυντή ή τον Υποδιευθυντή του σχολείου. Οποιαδήποτε αντικατάσταση, αναπλήρωση και αλλαγή εφημερίας τεκμηριώνεται και καταγράφεται στο Ημερολόγιο Σχολικής Ζωής.

6. Οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σε αυτό στο οποίο διδάσκουν περισσότερες ώρες. Καθήκοντα εφημερίας δεν ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε τρία και περισσότερα σχολεία, όταν τουλάχιστον το ένα από αυτά λειτουργεί σε χωριστό κτίριο. Τα συστεγαζόμενα σχολεία αναφορικά με την αρμοδιότητα της εφημερίας θεωρούνται ως ένα σχολείο.

7. Στα ολιγοθέσια σχολεία, νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία (1/θεσια, 2/θεσια και 3/θεσια) εφημερεύοντες είναι όσοι ορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου.

8. Τα σχολεία που συλλειτουργούν σύμφωνα με το άρθρο 19 καταρτίζουν κοινό πίνακα εφημερευόντων, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο ανήκουν, να πραγματοποιούν τον ίδιο εβδομαδιαίο αριθμό εφημεριών. Η επιτήρηση γίνεται χωρίς διάκριση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο φοιτούν.

9. Υπεύθυνος για την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της διδακτικής ώρας είναι ο εκπαιδευτικός που διδάσκει τη συγκεκριμένη ώρα. Ο εκπαιδευτικός εισέρχεται στην αίθουσα μαζί με τους μαθητές και μετά το τέλος του μαθήματος εξέρχεται από αυτή όταν έχουν αποχωρήσει όλοι οι μαθητές, συνοδεύοντας τους μαθητές στο προαύλιο.

10. Η αποχώρηση των μαθητών πραγματοποιείται με τη λήξη του διδακτικού ωραρίου της τάξης. Αποχώρηση μαθητή από το σχολείο πριν τη λήξη του διδακτικού ωραρίου γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του (ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη γονέων ή κηδεμόνων, εξασφάλιση συνοδείας μαθητών με ευθύνη των γονέων).»

Σημειώνεται ότι οι εφημερίες δεν υπάγονται στις πρόσθετες εργασίες του άρ. 13 παρ. 8 του Ν. 1566/85 (ΦΕΚ 167 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με το άρ. 245 του Ν. 4512/2018 (ΦΕΚ 5 Α’) και, συνεπώς, αυτές υπάγονται στα υποχρεωτικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών και δεν πρέπει να αμελούνται.

Οι Σύλλογοι Διδασκόντων μεριμνούν για τον απαραίτητο αριθμό εφημερευόντων, ώστε να καλύπτονται με επάρκεια όλοι οι χώροι των σχολικών μονάδων από τους εφημερεύοντες. Η εφημερία είναι δυνατόν να αναλαμβάνεται από περισσότερους εκπαιδευτικούς την ίδια ημέρα εκ περιτροπής, αρκεί να εξασφαλίζεται η συνεχής και αδιάλειπτη επιτήρηση και προστασία των μαθητών. Οι Διευθυντές/ Υποδιευθυντές των σχολικών μονάδων φροντίζουν για την αναπλήρωση των εφημερευόντων όταν απαιτείται. Οι εφημερεύοντες οφείλουν να επιδεικνύουν τη δέουσα προσοχή στην άσκηση των καθηκόντων τους, παρεμβαίνοντας και προληπτικά προς αποφυγή δραστηριοτήτων που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των μαθητών.

Οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων είναι υπεύθυνοι για την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω.

Κατόπιν ερωτημάτων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας σχετικά με την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας, στα οποία έχει συσταθεί ΕΔΕΑΥ με βάση την υπ΄Αριθμ. 17812/Γ6/07-02-2014 (ΦΕΚ315/12-02-2014 τ.Β) Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων ορίζεται ότι:

Άρθρο 2

Νόμιμη Σύσταση− Πρωτόκολλο Συνεργασίας

«3. Για τα γενικότερα υπηρεσιακά θέματα του προσωπικού των ΕΔΕΑΥ ακολουθούνται οι διατάξεις για το προσωπικό της σχολικής μονάδας όπου είναι τοποθετημένοι. Απαλλάσσονται από συμμετοχή σε εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα τους που παρεμποδίζουν το έργο τους στην ΕΔΕΑΥ.»

Επιπλέον στο άρθρο 12 του ΠΔ 79/2017, (ΦΕΚ 109Α) ορίζεται ότι:

Άρθρο 12

Εφημερία

«4. Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού.»

Σύμφωνα με τα ως άνω περιγραφόμενα ο/η εκπαιδευτικός του Τ.Ε ως μέλος της ΕΔΕΑΥ, δεν απαλλάσσεται από τις εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα του, παρά μόνο αν παρεμποδίζεται το έργο του στην ΕΔΕΑΥ και μόνο μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων και του Διευθυντή /ντριας της σχολικής μονάδας.

Κατόπιν ερωτημάτων που υποβλήθηκαν στην υπηρεσία μας σχετικά με την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας στα δημοτικά και νηπιαγωγεία της χώρας σας γνωρίζουμε ότι η εφημερία εφαρμόζεται όπως προβλέπεται στο άρθρο 12 του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109Α).

Απαλλάσσονται από την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας ο Διευθυντής και ο Υποδιευθυντής του σχολείου.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφασή του ο Σύλλογος Διδασκόντων μπορεί να απαλλάσσει εκπαιδευτικό από την εφημερία (πχ για λόγους υγείας), όταν αυτοί οι λόγοι δικαιολογούν την αδυναμία εκτέλεσης του καθήκοντος της εφημερίας εκ μέρους του εκπαιδευτικού.

Κατόπιν πολλών ερωτημάτων, που υποβάλλονται στην υπηρεσία μας σχετικά με την απαλλαγή των πολυτέκνων εκπαιδευτικών από τις εφημερίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 12 του Π.Δ. 79/2017 (ΦΕΚ 109 Α’/01.08.2017), «Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού».

Επιπλέον, στην αριθ. Φ.7/ΦΜ/143016/Δ1/31.08.2017 (ΑΔΑ: 7Α484653ΠΣ-850), εγκύκλιο της Διεύθυνσης Σπουδών, Προγραμμάτων και Οργάνωσης Α/θμιας Εκπαίδευσης του ΥΠ.Π.Ε.Θ. «Λειτουργία Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2017-2018», αναφέρεται ότι «για τα θέματα της επιτήρησης των μαθητών τηρούνται χωρίς καμία παρέκκλιση όσα αναφέρονται στα άρθρα 12 και 18Β του ΠΔ 79/2017, (ΦΕΚ 109Α) και στην παράγραφο 18 του άρθρου 36 της με αριθ.Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002, (ΦΕΚ 1340Β) Υ.Α.» και ότι «από την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας απαλλάσσονται ο Διευθυντής και ο Υποδιευθυντής».

Εφημερία εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης

Σε ό, τι αφορά τους εκπαιδευτικούς που προσλαμβάνονται για την παράλληλη στήριξη μαθητών, τα καθήκοντά τους ορίζονται από την Υ.Α. με ΦΕΚ 449/3-4-2007 όπου αναφέρεται ότι «Υλοποιούν το εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μέσα και έξω από την τάξη και είναι συνολικά υπεύθυνοι για όλες τις δραστηριότητες της σχολικής ζωής (διαλείμματα, επισκέψεις, εκδηλώσεις κ.λπ.) στις οποίες συμμετέχει ο μαθητής.» Είναι σαφές ότι δεν προκύπτει η ανάθεση εφημερίας σε αυτούς, κάτι που, αν συμβεί, παρακωλύει την άσκηση των καθηκόντων τους.

Εφημερία των Εκπαιδευτικών των Τμημάτων Ένταξης

Ο/η εκπαιδευτικός του Τ.Ε ως μέλος της ΕΔΕΑΥ, δεν απαλλάσσεται από τις εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα του, παρά μόνο αν παρεμποδίζεται το έργο του στην ΕΔΕΑΥ και μόνο μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων και του Διευθυντή /ντριας της σχολικής μονάδας.

Ως εκ τούτου δεν προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία η απαλλαγή από την υποχρέωση των εφημεριών των εκπαιδευτικών των Τμημάτων Ένταξης.(Έγγραφο- απάντηση της Γενικής Διεύθυνσης Σπουδών Π.Ε. και Δ.Ε./Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης – Τμήμα Α ύστερα από σχετικά ερωτήματα που υποβλήθηκαν με ημερομηνία 07/02/2018 και τίτλο «Απαλλαγή από εφημερία»).