Το Scratch είναι μια καινούργια γλώσσα προγραμματισμού στην οποία δε χρειάζεται να πληκτρολογήσεις ούτε μια γραμμή κώδικα για να γράψεις ένα πρόγραμμα. Σχεδιάστηκε για να είναι διασκεδαστικό, εκπαιδευτικό και εύκολο στη διδασκαλία του προγραμματισμού. Έχει εργαλεία για τη δημιουργία αλληλεπιδραστικών ιστοριών, παιχνιδιών, προσομοιώσεων, παρουσιάσεων, κινούμενης εικόνας και πολλών άλλων προγραμμάτων.
Το Scratch έχει αναπτυχθεί από μια μικρή ομάδα ερευνητών στο MIT Media Lab. Αποτελείται από ένα γραφικό προγραμματιστικό περιβάλλον στο οποίο οι μαθητές ενώνουν έτοιμες εντολές, σαν κομμάτια από παζλ, για να δημιουργήσουν προγράμματα.
Τα έργα (projects) στο Scratch αποτελούνται από αντικείμενα που ονομάζονται μορφές (sprites) τα οποία βρίσκονται σε ένα σκηνικό (υπόβαθρο). Μια μορφή μπορεί να είναι ένας άνθρωπος (αντικείμενο) που βρίσκεται μέσα σε ένα δωμάτιο (σκηνικό). Μπορούμε να αλλάξουμε την εμφάνιση ενός αντικειμένου αλλάζοντάς του την ενδυμασία. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί μια μέρα να φοράει μαγιό και την άλλη σκούφους και μπότες ανάλογα με τον καιρό. Έτσι και στο scratch, ένα αντικείμενο μπορεί να έχει διάφορες ενδυμασίες. Μπορούμε να εισάγουμε ένα αντικείμενο από τη βιβλιοθήκη του scratch ή επιλέγοντας ένα από τον υπολογιστή μας (μορφή εικόνας) ή μπορούμε να το σχεδιάσουμε εμείς με τη βοήθεια της ζωγραφικής. Ένα αντικείμενο μπορεί να κινείται, να μιλάει, να βγάζει ήχους, να αλληλεπιδρά με τον χρήστη ή με άλλα αντικείμενα.
Τα αντικείμενα είναι λοιπόν τα όντα, οι πρωταγωνιστές του έργου σας, οι άνθρωποι που μιλάνε, τα ζώα που χοροπηδάνε και κάνουν ήχους, το κανόνι και οι σφαίρες που ρίχνει κτλ. Μπορώ να έχω πολλά αντικείμενα μέσα σε ένα έργο και το κάθε αντικείμενο έχει το δικό του σενάριο και είναι είτε ανεξάρτητο με τα άλλα ή να κάνει κάποιες ενέργειες βάση των άλλων αντικειμένων, πχ ένας άνθρωπος να μιλάει αφού μιλάει ένας άλλος ή να ξεκινάει να περπατάει ο άνθρωπος μόλις πατήσω ένα πλήκτρο στην οθόνη κτλ.
Για να μπορέσει ένα αντικείμενο να κάνει κάτι πρέπει να του πούμε εμείς ποιο θα είναι αυτό και πότε θα το κάνει χρησιμοποιώντας τις εντολές του scratch. Το κάθε αντικείμενο έχει τις δικές του εντολές (σενάριο) και το κάθε αντικείμενο μπορεί να αλληλεπιδρά με τον χρήστη ή με τα υπόλοιπα αντικείμενα. Οι εντολές εκτελούνται με τη σειρά, από την πρώτη ως την τελευταία (ακολουθιακή δομή).
Τα αντικείμενα μπορούν να βρίσκονται σε έναν χώρο (υπόβαθρο) το οποίο το σχεδιάζουμε εμείς ή το εισάγουμε από τη βιβλιοθήκη ή από τον υπολογιστή μας, όπως και τα αντικείμενα. Το σκηνικό- υπόβαθρο είναι ο χώρος όπου γίνονται όλα, το φόντο, το σκηνικό στο έργο μας. Ακόμα και το υπόβαθρο μπορεί να κάνει διάφορα, όπως να παίζει μουσική ή να αλλάζει χρώματα και να αλληλεπιδρά με τον χρήστη και τα αντικείμενα και μπορεί και αυτό να έχει εντολές (λιγότερες από τα αντικείμενα) όπως να παίζει μουσική κτλ
Δείτε στα παρακάτω εκπαιδευτικά έργα με βίντεο και οδηγίες βήμα βήμα, από την κοινότητα του scratch, πώς μπορούμε να εισάγουμε αντικείμενο και υπόβαθρο αλλά και πώς να ζωντανεύουμε το έργο μας
https://scratch.mit.edu/ideas